وجوه اعجاز قران

1)      فصاحت وبلاغت

 زیبایی های لفظی  یا فصاحت وبلاغت،  مشهورترین وجه اعجاز قران قلمداد می شود.علت این شهرت آن است که  اولین مواجهه عرب زبانان  با اسلام به واسطه شنیدن آیات قران بود واولین گرایش آنان به اسلام به دلیل وجود این ویژگی در آیات آن بود.

هنر خطابه وشعر گویی مهم ترین خصیصه فرهنگی عرب جاهلی بود. شاعران عرب ، مهم ترین عناصر تاثیرگذار در اوضاع اجتماعی آن دوران  محسوب می شدند.فرهنگ وعقاید هر قبیله از خلال اشعار شاعر قبیله معرفی می شد و در آغاز هر نبرد، ابتدا شاعران بودند که با رجز خوانی به مدح ومنقبت سربازان قبیله وبیان نقاط قوت سپاه خود می پرداختند گاه شعر یک شاعر آتش جنگی بپا می کرد وگاه کینه واختلاف دو قبیله به واسطه شعری خاموش می شد.در این زمان بود که انتشار قطعاتی از قران باعث عقب نشینی شاعرانی گشت که اشعار خود را به عنوان بهترین نمونه های شعر عربی (معلقات شبعه)  بر دیوار کعبه آویخته بودند. آنان  شبانگاهان و شرمسارانه اشعار خود از دیوار کعبه برداشتند.عقب نشینی ادبای عرب جاهلی در مقابل نثر قرانی از بزرگترین عوامل گرایش قبایل عربستان به پیام پیامبر اسلام (ص) شد.

زیبایی شگرف آیات این کتاب آن را به عنوان مهم ترین عنصر ادبیات عرب  قرار داده است. به گونه ای که هیچ عرب زبانی بدون مطالعه قران نمی تواند خود را ادیب بنامد.

2- هماهنگی وعدم اختلاف در سبک  ومحتوا

 به موازات زیبایی ظاهری ولفظی قران ، مخاطبان این کتاب به شاهد زیبایی های محتوایی آن نیز بودند. لازم به ذکر است که قران مشتمل بر بیش از 6000 آیه است که به تناسب حوادث وماجراهای مختلف  (شأن نزول) در طول 23 سال نازل گردید. حجم این نزولات گاه به یک سوره بزرگ نظیر انعام (165 آیه)  و  گاه منحصر به نزول یک  سوره کوچک نظیر کوثر( 3 آیه) یا چند آیه  کوتاه می گردید. برخی از این آیات روز هنگام وبرخی شبانگاه نازل می شد. دسته ای از آیات هنگام جنگ وپاره ای در زمان آرامش نازل می شد .گروهی از آیات در پاسخ سوال مخاطبان پیامبر ودسته ای از آنها بدون مقدمه نازل می شد. هیچ دبیرخانه متمرکزی در زمان نزول قران وجود نداشت تا همه این صفحات را همواره نزد خود داشته باشد . با این حال مشاهده می کنیم که در این کتاب بزرگ هیچ تناقض وناهمخوانی وجود ندارد بلکه برعکس، بخشی از آن بخش دیگر را تفسیر می کند.قران خود نیز به این حقیقت اشاره می کند.

افلا یتدبرون القران ولو کان من عند غیرالله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا (انعام ،82)

3- اشاره به اسرار آفرینش

قبلاً گفته شد که قران کتاب علمی ، تاریخی، زیست شناسی و... نیست اما مشتمل بر نکات مختلفی از علوم وابسته به این موضوعات می باشد.بسیاری از این نکات قرن ها بعد از نزول قران توسط دانشمندان کشف شد.فهم وکشف پاره ای از این مسائل اصولاً از حد علم انسان آن زمان وابزار علمی آن دوران خارج بود. فهم برخی از این موضوعات  تا قبل از دست یابی انسان به تحقیقات فضایی و ارسال ماهواره  میسر نبود .کوچک وبزرگ شدن خشکیهای زمین ،وجود جریان های آبی متفاوت که بدون امتزاج در کنار یکدیگر در حرکتند ،حرکت کوهها،ممانعت جو از نفوذ اجرام آسمانی و...از جمله اشارات قرانی به موضوعات علمی می باشد. .طالبان می توانند به کتابهای مختلفی که از سوی دانشمندان رشته های مختلف علمی در این زمینه نگارش یافته  است مراجعه فرمایند.

4- پیشگویی های تاریخی

در برخی از آیات قران شاهد اشاره به حوادثی هستیم که سال ها بعد از نزول قران به تحقق پیوست. از مهم ترین مصادیق این گونه آیات،پیشگویی قران به شکست دولت ایران در مقابل روم بود که در ابتدای سوره روم بدان اشاره شده است.

1-  نظم ریاضی

 نظریه اعجاز ریاضی (عددی)  قران  ابتدا توسط محمد رشاد خلیفه مهندس مصری مطرح گردید . وی با استفاده از کامپیوتر وبا بررسی تعداد آیات ،کلمات و حروف قران به وجود نظم خاصی در آیات قران پی برد که بر پایه عدد 19 شکل یافته است.

بر اساس یافته های او ،   اولین آیه قرآن « بسم الله الرحمن الرحیم » دارای 19 حرف عربی است قرآن مجید از 114 سوره تشکیل شده است و این عدد به 19 قابل قسمت است. (6× 19=114) اولین سوره ای که نازل شده است سوره علق  نوزدهمین سوره از آخر قرآن است . این سوره 19 آیه و 285 حرف دارد  که هردو مضرب 19 هستند.اولین آیات نازل شده بر پیامبر اکرم(ص) 5 آیه اولی سوره علق است که شامل 19 کلمه است این 19 کلمه ، 76 حرف داشت. دومین باری که جبرئیل امین فرود آمد 9 آیه اولی سوره قلم  را آورد که شامل 38 کلمه است. سومین بار10 آیه اول سوره مزمل  نازل شد را که شامل 57 کلمه است.

هرکلمه از جمله آغازین قرآن( بسم الله الرحمن الرحیم )در تمام قرآن بنحوی تکرار شده که به عدد 19 قابل تقسیم است: بدین ترتیب کلمه " الله " 2698بار(42×19)  کلمه الرحمن  57 بار (3×19=57) و کلمه  الرحیم 114 بار (6×19=114)دیده می شود   قرآن 114سوره دارد که هر کدام از سوره ها با آیه افتتاحیه " بسم الله الرحمن الرحیم " آغاز میشود ؛ بجز سوره توبه  لذا آیه " بسم الله الرحمن الرحیم" در ابتدای سوره ها 113 بار تکرار شده است. این رقم به 19 قابل قسمت نیست و سیستم اعدادی قرآن آسمانی ساخته پروردگار باید کامل باشد یکصد و چهاردهمین آیه بسم الله را در سوره النمل که دو بسم الله دارد قرار گرفته است. (آیه افتتاحیه وآیه 30 ) بنابراین قرآن مجید 114 بسم الله دارد.و (6×19=114) همانطور که در بالا اشاره شد سوره توبه فاقد آیه افتتاحیه بسم الله است. هر گاه از سوره توبه شروع کرده آنرا سوره شماره یک وسوره یونس را سوره شماره دو فرض نموده وبه همین ترتیب جلو برویم ملاحظه می شود که سوره النمل نوزدهمین سوره است که بسم الله تکمیلی را دارد. از این نظم نتیجه می گیریم :  قرآن کنونی با قرآن زمان پیامبر از لحاظ ترتیب سوره ها یکی است .   تعداد کلمات موجود بین دو آیه بسم الله سوره النمل 342 میباشد (18×19=342)

یافته های رشاد خلیفه بسیار بیش از این است اما به جهت اختصار به همین اندازه اکتفا می گردد. در سالهای اخیرآقای کورش جم نیز با تحقیقات خود وجه دیگری از نظم عددی در آیات قران را کشف کرد.روش کار او بدین صورت بود که  شماره هر سوره را با تعداد آیات آن سوره  جمع کرد. حاصل کار او جدولی از اعداد زوج وفرد بود که در آن حاصل جمع آیات سوره های زوج با شماره سوره عدد فرد وحاصل جمع سوره های فرد با تعداد آیاتشان عدد زوج بود. یعنی  57 عدد زوج و57 عدد فرد به ترتیب پشت سر هم قرار گرفتند.اگر حاصل جمع‌های زوج را با هم جمع کنیم 6236 بدست می ‌آید که مساوی است با تعداد کل آیه‌های قرآن. و اگر حاصل جمع‌های فرد را با هم جمع کنیم 6555 بدست میاید که مساوی است با جمع کل شماره سوره‌های قرآن.

 نکته زیبای  تحقیق او این بود که اگر تعداد آیه‌های قرآن را کم یا زیاد کنیم یا فقط جای سوره‌ها را با هم عوض کنیم دیگر چنین روابطی وجود نخواهد داشت، و این نشان دهنده اینست که تعداد آیات قرآن همین اندازه و ترتیب سوره‌ها نیز به همین ترتیب بوده است . این نتیجه موید خوبی بر عدم تحریف قران محسوب می شود

تناسب تکرار واژه‌ها در قرآن :  در قرآن بعضی از کلمات که از نظر معنی متضاد اند ویا متردف اند یکسان به کار رفته اند. مثلاً: کلمه "حیوةِ" 145 بار با مشتقاتش و همان تعداد کلمه "موت " با مشتقاتش بکار رفته است. کلمه "دنیا " 115 بار و کلمه "آخرت" هم 115 بار بکار رفته است.  کلمه "ملائکه" 88  بار و کلمه"شیاطین" نیز به همان تعداد 88 بار در قران به کار برده شده اند. " حَر" یعنی گرما 40 بار و کلمه " برد" یعنی سرما نیز 40 بار بکار برده شده اند. کلمه "مصائب (به معناى مصیبت)" 75 بار و کلمه "شکر" نیز 75 بار. . کلمه "زکات" 32 بار و کلمه "برکات" نیز 32 بار  کلمه "عقل" ومشتقات آن 49 بار و کلمه "نور" نیز با مشتقاتش 49 بار. کلمه "رجل" به معنی مرد 24 بار و کلمه "امرأه " به معنی زن نیز 24 بار در قرآن بکار رفته اند  .کلمه "امام" بصورت مفرد و جمع 12 بار .

تناسب طول ایات وتعداد کلمات با سال نزول: کشف این ویژگی حاصل مطالعات مهندس مهدی بازرگان  است که در کتاب سیر تحول قران ارائه شد. بر اساس تحقیقت مهندس بازرگان طول ایات قران با سال نزول آن رابطه معنا داری دارد بنابراین اگر مثلاً در مکی یا مدنی بودن یا در سال نزول آیه ای تردیدی باشد با توجه جداول ونمودارهای کتاب ایشان  سال نزول آیه قابل  استنباط است.

تذکر مهم: موضوع نظم عددی قران پس از رشادخلیفه توسط محققان دیگری مورد بررسی قرار گرفت .نتیجه این تحقیقات اضافه شدن اعداد دیگری به مجموعه اعداد ارائه شده از سوی رشاد خلیفه از یک سود و ایجاد شک تردید در برخی از اعداد  مورد نظر وی بود(نظیر  مقاله «اعجاز عددی و نظم ریاضی قرآن»  از عباس یزدانی که در شماره 67 مجله کیهان اندیشه، کتاب المعجم الاحصائی لالفاظ القرآن الکریم از دکتر محمد روحانی ،مقاله اعجاز عددی از دکتر محمد علی رضایی و...).این مطالعات و بحث ها همچنان در حال تداوم است وهر از چند گاهی شاهد ارائه کتاب یا مقاله ای جدید در اثبات ویا در رد بخشی از یافته های نفرات قبلی هستیم . در میان نویسندگان ایرانی از  مرحوم دکتر علی شریعتی (قران وکامپیوتر)،عبدالعلی بازرگان (نظم قران)، محمدتقی واحدیان،(کتاب تحدی ریاضیاتی قرآن کریم با سایر کتب) ،و...که در رابطه با نظم عددی وریاضی بین ایات وکلمات قران قلم زده اند می توان یاد کرد

 به نظر من  حتی اگر اندکی از  موارد کشف شده ادعایی رشاد خلیفه ودیگر نویسندگان  یاد شده صحیح باشد ، با توجه به کیفیت نزول پراکنده آیات قران در طول 23 سال ونبود یک دبیرخانه متمرکز  برای نظارت بر تعداد حروف وکلمات وهمچنین عدم وجود  ابزار محاسباتی وعدم اطلاع مردم آن دوران از فرمولهای آماری وریاضی به خوبی می توان این محاسبات را دلیل محکمی بر الهی و غیر انسانی بودن این کتاب دانست .

چنین به نظر می رسد که این کتاب آسمانی در هر دوره ای از زمان متناسب با عالی ترین ابزار و والاترین درجات فهم انسان از عجایب خود را رونمایی می کند . زمانی زیبایی الفاظ ودوره ای ووقتی رموز طبیعت ودر دوره ما که دوره قدرت نمایی ابزار محاسباتی است اعجاز عددی وقطعا در زمان های پسین که ابزار های دیگری در اختیار انسان قرار خواهد گرفت وجوه دیگری از این کتاب آسمانی  آشکار خواهد شد. ناگفته نماند که قران کتاب هدایت است وهدف از نزول آن راهنمایی انسانبه سعادت است لذا بسیار بی سلیقگی است اگر سعی وتلاش انسان ها در شمارش الفاظ وکلمات آن یا در قرائت وصوت والحان آن ویا در حفظ ضربدری ومعکوس آیات و یا ساختن معماهای مختلف با استفاده از الفاظ وحروف واعداد آن و دیگر کارهایی که بیشتر به سرگرمی شبیه است تا به استفاده هدایتی  معطوف گردد.