درس وبحث

محلی برای ارائه تحقیقات ،مقالات ،نکته های پراکنده ونیز ارتباط با دانشجویانم

درس وبحث

محلی برای ارائه تحقیقات ،مقالات ،نکته های پراکنده ونیز ارتباط با دانشجویانم

بایگانی

آشنایی با ادیان (10) آئین جاین

پنجشنبه, ۲۱ آبان ۱۳۹۴، ۰۶:۳۰ ب.ظ

آئین جین 

مذهب جینیزم ار جمله راه حلهایی بود که توسط هندوان برای حل مسئله غامض تناسخ وچرخه دولابی روح دربدنها ورنج حاصل از بلاتکلیفی انسان دراین چرخه مرگ ها وحیاتهای تودرتو  اندیشیده شد..ازنظر گاه جامعه شناسی دینی مذهب جینیزم عکس العملی بود در مقابل انحصار طلبی برهمنان دراعتقاد خود که احدی جز طبقه برهمن را شایسته طی کردن ادوار تکامل روح ونجات از قانون سمساره _تناسخ - نمی دانستند[1].

تاکید شدید بر ریاضت ازخصایص  این آئین است وریاضت را به سختی گرفتن بر بدن تعریف می کنند.

موسس این مدهب شخصی است به نام "اوناتا پوته " که درعرف جینیزم ها به "مهاویره" یعنی (مرد بزرگ)مشهور است او فرزند یکی از راجه های هند بود که درسن 30 سالگی زندگی اشرافی را رها کردو به گروهی از راهبان پیوست وقسم خورد که جسم وبدن خودرا فراموش کند وهمه شداید را تحمل کند تا به منزل مقصود نائل شود .پس از چند ماه از ایشان جدا گشت  ومستقلاً پیگیر وصول به مطلوبات  خود گردید واز هرچه رنگ تعلق داشت دوری گزید چندانکه برای از بین بردن وابستگی خود به مقوله حیا وخجالت عریانی را پیشه خود ساخت[2] وبرای اینکه به هیچ جایی وابسته نشود درهیچ شهری-جز درایام بارانهای موسمی - بیش از 5 روز اقامت نگزید وبا هیچ کسی ارتباط رفاقتی ایجاد نکرد ولب از گفتگو فروبست وبه ریاضت ادامه داد تاپس از 13 سال ریاضت سرانجام درکنار رودخانه ای به نیروانه رسید و به مقام جَین (فتح) نائل آمد واز آن پس به ترویج مرام خود پرداخت .

دردیدگاه جینیزم ماده یک طیف است که از بسیار لطیف تا بسیار غلیظ را شامل می شود وروح از جنس لطیف آن محسوب می شود اما اعمال شهوانی ولذات دنیایی اندک اندک گرداگرد آن غلافی از کدری وغلظت ایجاد می کند واین غلاف یا کارمه که مانع اصلی سعادت آدمی است[3]  همراه روح از بدنی به بدن دیگر تناسخ میابد واگر اعمال ناشایست ادامه یابد غلیظ تر می شود تا کم کم تمام روح او بدل به غلظت وجسمانیت می شود وبرعکس اگر اعمال درست باشد این غلظت به تدریج کاسته می شود تا به بدن های طبقات بالاتر راه یابد ونهایتا به رستگاری "موکشه" نائل شود.

دراین راه فقط عمل وریاضت است که قدرت از بین بردن لایه های غلظت را دارند ومی توانند به عنوان  نجات دهنده تلقی شوند . دعا وانتظار کمک از موجودات علوی-که همان خدایان هستند - بیهوده است زیرا آنها خود محتاجند هیچ فرمانروای مطلق ومتعالی در عالم وجود ندارد فقط با عمل می توان به موکشه رسید . مهاویره می گوید:" تنها دوست تو نفس توست چرا از دیگری کمک می گیری"

آئین جاین وبودا هردو عکس العملی بودند در مقابل انحرافاتی نظیر طبقه بندی های اجتماعی (کاست) و... که در آئین برهما پدید آمده بود با این حال در هردو آئین آموزه تناسخ وقانون کرمه مورد تأئید است ، مطابق نظام کاست تنها طبقه برهمنان می توانند به نیروانا برسند ودیگران واز جمله راجه ها وامرا هنوز به آن درجه از تکامل فکری نرسیده اند که بتوانند به نیروانا متصل شوند.البته باید دانست  درمقایسه با جینیزم ، بودیسم از مراتب ریاضت کمتری استفاده می شود. شاید  یکی از به علل گسترش بودا در سرزمین های خارج از هند همین نکته بوده است .

اصول عقاید جین :

1-   انکار خدا ومبدامتعالی هستی، مهاویرا نه تنهابا اعتقادات شرک آمیز هندوان از درمخالفت درآمد بلکه اصولا هرگونه قدرت ماورایی را برنتابید.وی پرستش هرگونه الهه ویا حتی صحبت کردن درباره آ نرا محکوم می کند. یک راهب نباید بگوید "خدای آسمان "  و"خدای طوفان "و یا نباید بگوید "خدایا باران ببار"  ...بلکه  باشناخت طبیعت اشیاء  بگوید" ابر جمع شد وبه زمین آمد"[4]  این انکار خدا درحالی است که خود مهاویره تا درجه الوهیت درنزد جینیان بالا رفت ومجسمه او دربعضی از معابد مورد پرستش واقع می شود ونیز تعداد زیادی از بزرگان مکتب جین یه عنوان  ناجی جزو مقدسات قرار گرفته اند                                                                                                                                            

2-   اعتبار قانون کارمه : مهاویره معتقد بود باید با اعمال  وکردارنیک  ویا با تحمل ریاضات شاقه غلاف هایی که بر اثر زندگی های مکرر گرد روح تنیده شده است را شکافت

3-   اصالت ریاضت :علت تمام بدبختی ها اتصال بین جسم مادی وروح است ولذا هر فرد برای نجات روح خود باید جسم خود را تحت  فشار وزجر قرار دهد تا این ارتباط ضعیف ونابود شود ودرعوض روح آزاد شود. بزرگترین رنج انسان مسئله تناسخ واز این بدن به آن بدن منتقل شدن است ، ریاضت این امکان را فراهم می سازد تا از این چرخه انتقالات خارج شویم.ریاضت مهار نفس نیست بلکه کشتن نفس است باید با تمام تمایلات وخواهش های نفس مبارزه کرد وآنها را ریشه کن نمود.[5]

4-   قانون آهیمسا: نباید جانداران را آزرد .آزار جانداران به شدت بر سلوک تأثیر منفی می گذاردکشاورزی بیش از نیاز ممنوع چون به جانداران زمین ضربه می زند.جینیان بردهان خود پارچه ای قرارمی دهند تا هنگام گفتگو  حشره ای دردهانشان وارد نشود وناخاسته باعث مرگ جانداری نشوند.آنان هنگام نشستن نیز مواظبند مبادا باعث آزار یا مرگ حشرات ومورچگان شوند.این دیدگاه در دوران معاصر ودر دنیای سیاست تحت عنوان  سیاست عدم خشونت  توسط گاندی رهبر فقید هند مطرح شد

5-   هیچ کتاب مقدسی درکار نیست واصولا هیچ کتاب بشری را مقدس نمی دانند (نفی تقدس وداها) واستمداد از آنها بی فایده است.

6-   نفی لزوم وساطت برهمنان در نجات انسان ، آنها  برای روحانیون  نقشی در نجات  قائل  نیستند(نفی برهمن ها)

7-   برخلاف برهنمیزم  درآئین جین تاکید چندانی بر وحدت وجود نشده است

8-   عهد اخلاقی :پرهیز از آزار جانداران وانسانها چه به رفتار وچه به گفتار ، پرهیز ازدروغ وهر سخنی که غضب ویا خوف ویا حرص ویا شادی به بار آورد ،

9-   نفی مالکیت واجتناب از دست درازی درچیزی که به انسان عرضه نشده وبه او عطا نشده،

10- اجتناب از شهوت جنسی  ،پرهیز از وابستگی به هرچیزولذت از هرچیز حتی از صدای وبوی خوش

11- شر دانستن زن ، مهاویره زن را علت همه گناهان می دانست

بد نیست بدانیم که پیمانهای بالا مخصوص کسانی است که درعرصه سلوک وارد شده اند اما برای مردم عادی تکالیف وریاضتهایی آسانتر درنظر گرفته شده است .جینها بد لیل تقیدی که به اصول یادشده خصوصا اهیمسا دارند از مشاغلی چون شکار ، قصابی، ونیز از اموری همچون قمار ،دزدی،زنا،خوردن گوشت،و...پرهیز می نمایند وبه همین دلیل شخصیت اجتماعی ایشان درهند از احترام ومکانت ویژه ای برخوردار است.[6]

همچنین گفتنی است که دسته ای از پیروان آئین جین به تبعیت از مهاویره از پوشیدن لباس اجتناب می کنند وجز هوا پوششی برای انسان قائل نیستند.همچنین متعصبان جینی چون زن را باعث فریب مردان می دانند آنان را به معابد خود راه نمی دهند  وتنها راه نجات زنان را درآن می دانند که پس از مرگ درکالبد مردی به این جهان بازگردند.[7]

 



[1] - تاریخ چامع ادیان ص162

[2] -هم اکنون نیز جینیان گروهی از جینیان (فرقه آسمان جامگان) به پیروی از مهاویره پیوسته بدون لباس زندگی را به سر می برند دو دسته هستند

[3] - مقدمه ای بر مکاتب فلسفی هند-ص126

[4] -ادیان زنده جهان ص89

[5] -  دراسلام ریاضت مطرح شده است اما نه به معنی سختی مفرط نیست بلکه به معنی تمرین است تمرین دادن نفس برای کسب استعداد کسب دریافت حقیقت. والبته تمرین درابتدای امر همراه با سختی می باشد  دراسلام مبارزه بانفس  همسنگ وبلکه بالاتر از جهاد با کفار مطرح شده واز آن به جهاد اکبر تعبیر شده است. این مبارزه مراتب ، درجات ومراحلی دارد که از آن به سیروسلوک یاد می شود ودر آثار عرفان اسلامی این مراحل از نگاههای مختلف به هفت،چهل وحتی هزار مرحله تقسیم شده است. نهایت ریاضت خلسه ووصول به نور الهی وشرح صدر است "من یشرح صدره  للاسلام فهو علی نور من ربه" که با این نور می تواند مسیر تقرب را طی کند.

[6] -تاریخ جامع ادیان-ص172

[7] - تاریخ چامع ادیان ص174

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی