پزوهشگران حوزه دین، به جز ملحدانی که اصولاً هیچ حقانیتی برای ادیان قائل نیستند و به جز کسانی که قائل به تکثر گرایی دینی هستند، ملاک های مختلفی برای سنجش حقانیت یا بطلان یک دین برشمرده اند. مهم ترین این ملاک ها را می توان در دو دسته با محوریت بنیان گزار دین و محتوای آن دسته بندی کرد. هر یک از موضوعات در حوزه معنایی خود مورد بحث وچالش میان متکلمان و متألهان قدیم وجدید بوده است.
یک: سوال از بنیان گزار دین : گروهی از محققین بررسی ویژگی های روحی و اخلاقی آورنده دین مورد بحث را به عنوان عاملی مهم در تخیص حقانیت یا طلان دعوت وی بر شمرده اند.مهم ترین سوالاتی که در این بخش مطرح می شود عبارتند از :
