درس وبحث

محلی برای ارائه تحقیقات ،مقالات ،نکته های پراکنده ونیز ارتباط با دانشجویانم

درس وبحث

محلی برای ارائه تحقیقات ،مقالات ،نکته های پراکنده ونیز ارتباط با دانشجویانم

بایگانی

۹۷ مطلب با موضوع «درس ها» ثبت شده است

سلام استاد

ما در مسجد محلمون تعدادی نوجوان داریم که قصد داریم برای تابستان امسال برای این گروه جلسات حلقه صالحین را تشکیل بدهیم.

1- در زمینه سیر مطالعاتی چی کتابهایی را پیشنهاد میکنید؟

2- در زمینه نحوه برگزاری حلقه ها و تعداد اعضای حلقه ها چه پیشنهادی دارید؟

3- آیا برای خود سرگروه ها برنامه تکمیلی نیز احتیاج است؟

 

 

  • حسین رهنمائی


قران مجید بزرگترین سند حقانیت اسلام و مهم ترین منبع  فهم معارف اسلامی است ودر واقع قانون اساسی اسلام تلقی می شود.این کتاب از سویی معجزه پیامبر اکرم(ص) ودلیل اثبات نبوت او واز سوی دیگر محتوای نبوت وی محسوب می شود.بی تردید تداوم استفاده از این کتاب به عنوان منبعی برای فهم معارف اسلام و دلیلی جاودانه برای اثبات حقانیت پیامبر اکرم (ص) در گرو حفظ اصالت این کتاب وعدم تحریف ویا گم شدن آن است .

عمده دانشمندان مسلمان اعم از شیعه وسنی  متن موجود قران را همان متن نازل شده بر پیامبر دانسته وهرگونه تحریفی در آن را بر نمی تافته واز اصالت و سندیت آن دفاع می کنند.یادشدگان برای اثبات مدعای خود ادله ای ذکر کرده اند که به برخی از آن ها اشاره می نمائیم:

یکم: دلیل تاریخی

به دلیل تاکید آیات قران بر مطالعه وقرائت آیات الهی و همچنین با توجه به توصیه های فراوان پیامبر خدا(ص) ، ائمه معصومین(ع) و سایر بزرگان اسلام، سنت حفظ آیات قران از همان ابتدا در جامعه اسلامی رایج گشت وهمواره اطراف پیامبر خدا چندین نفر حاضر بودند که آیات الهی را در سینه خود حفظ داشتندومترصد نزول آیه جدیدی بودند تا آن را در سینه بسپارند هر روز در مسجد مدینه جلسات قرائت ومطالعه و بحث و گفتگو پیرامون مفاهیم آیات قران برگزار می شد.وحی نازل شده در اولین فرصت  توسط کاتبان وحی  بر روی پوست آهو،لوح گلین یا استخوان شتر و نظایر آن بایگانی می شد.به فاصله اندکی پس از رحلت پیامبر(ص) به دستور خلیفه اول مکتوبات کاتبان گردآوری و مصحف کامل تهیه گردید چند سال بعد ،در زمان خلیفه سوم ، از روی مصحف مذکور چندین نسخه تهیه  و به شهرهای بزرگ آن روزگار ارسال گردید تا در جلسات قرائت قران که در طول ایام سال به خصوص ایام ماه مبارک رمضان برگزار می گردید مورد استفاده قرار گیرد. بدین ترتیب   برخلاف کتاب مقدس یهود (که حداقل در دو مقطع مفقود گردید و بار اول آن پس از گذشت چهل سال از روی خاطرات کهنسالان بنی اسرائیل بازنویسی شد) ، در تاریخ نگارش قران  هیچ فاصله زمانی  که در آن قران از دسترس مردم دور مانده باشد وجود ندارد.و با توجه به عمومیت حفظ و قرائت قران که به عنوان یک فضیلت بزرگ بین مسلمین رایج بود  اصلا فرصتی برای تغییر وتحریف در قران فراهم نشد.

دوم : دلیل نقلی

خداوند خود در قران از محفوظ بودن قران خبر داده است آن جا که م یفرماید:

"نحن نزلنا الذکر وانا له لحافظون"

ما خود قران را نازل کردیم وخود حافظ آن هستیم.

سوم: عموم دانشمندان فرقه های مختلف اسلام از قدیم تا جدید قول به تحریف قران را رد نموده وبر صحت ووثاقت متن موجود تاکید نموده اند

 یک شبهه

در برخی از کتب و رسانه های اهل سنت و خصوصا وهابی  گفته می شود که شیعیان قایل به تحریف قران هستند و بر اساس این اتهام رای به خطاکاری وحتی کفر شیعیان صادر نموده اند .مستمسک اصلی این رسانه ها وجود برخی روایات معصومین(ع)  است که ظاهرا به حذف برخی کلمات (مثلا اسم امام علی(ع )) از قران دلالت دارند از جمله این روایات نمونه های زیر هستند:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع‏ فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى- وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ‏ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى‏ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةُ ع. کلینی، کافی ،414 /1

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: أَوْحَى اللَّهُ إِلَى نَبِیِّهِ ص- فَاسْتَمْسِکْ بِالَّذِی أُوحِیَ إِلَیْکَ إِنَّکَ عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ‏ قَالَ إِنَّکَ عَلَى وَلَایَةِ عَلِیٍّ وَ عَلِیٌّ هُوَ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِیمُ.  همان 417

بررسی

در ابتدا از نظر سندی و وثاقت متنی باید گفت ،صحت بسیاری از روایات تحریف نما که به دلیل وجود نام شخصی  به نام سیف بن عمر در اکثر آن ها که از نظر علمای علم رجال وثاقت ندارد. محل تردید است . بنابراین  اولاً به دلیل ضعف سندی و عدم صحت اکثر این روایات نمی توان با قاطعیت اتهام مذکور را متوجه شیعه نمود .

دقت بیشتر در روایات مورد بحث می تواند ما را به این نکته جالب رهنمون سازد که با توجه به عدم رواج علائم نقطه گذاری ( نظیر نقطه ،ویرگول،علامت نقل قول و...) ونبود یک ممیزی وناظر قابل اطمینان در مراحل نشر یک کتاب  ونیز این نکته که اغلب روایات معصوین با فاصله زمانی  بین شنیدن تا  نگارش روبرو بوده است  وچه بسا شنونده روایت آن را به فرزند خود و فرزند وی به نوه اش منتقل می کرد تا نهایتا نفر سوم یا چهارم  به نگارش آن دست می یازید.این عوامل باعث می شد تا کاتب  روایت  آنچه از نفر اول با چند واسطه به گوشش خورده است را بدون رعایت نکات ویرایشی  بنویسد بنابراین در خصوص روایات مورد بحث چه بسا کاتب روایت ایات قران و  توضیحات امام را با یک  قلم ویک سیاق  می نگاشته است وهمین امر باعث بد فهمی خوانندگان شده است . خوانندگان این متون به اشتباه توضیح امام در باره یکی از کلمات آیه  را به عنوان متن اصلی آیه قبل از وقوع تحریف قلمداد می  کردند. وکم کم این تلقی ایجاد شد که ائمه شیعه قائل به تحریف قران هستند.

از نظر محتوایی نیز باید دانست ، برای  استنتاج  صحیح و منصفانه از جملات هر نویسنده ای  باید گزاره  مورد نظر وی  را با سایر بخش های کتابش مقایسه نمود برداشت  واگر چند کتاب مرتبط دارد آن را باتوجه به سایر نوشته هایش معنا یابی کرد.این نکته حتی در مورد قران نیز صدق می کند. فهم معنای هر آیه قران در گرو فهم ایات مرتبط با آن موضوع است و چه بسا استفاده از یک آیه بدون  دقت در آیات مرتبط نتایج زیانباری برای محققان ناشی در پی آورد. اصولا اغلب مکاتب انحرافی که در بین مسلمین رایج گردید محصول نگاه گزینشی به آیات قران و روایات معصومین(ع) بوده است.در فهم روایات تحریف نیز علاوه بر برسی سندی ومتنی خود این روایات که امر لازمی است ، باید به قرائن  ونکات دیگری که در آثار وسیره ائمه معصومین (ع)  است دقت کافی بشود.

ائمه شیعه در مباحث فقهی ، بحث های کلامی و تعالیم  خود به آیات وسور  همین قران حاضر استناد می نمودند. و نیز هوادارن خود را به تلاوت همین قران موجود در میان مردم امر می نمودند وبرای خواندن سوره های همین قران بشارت به ثواب و پاداش داده اند.

"سفیان بن سمط از امام صادق (ع) نقل می­نمایند که از ایشان در ارتباط با اختلافاتی که در قرائات قرآن وجود دارد، سؤال نمودم. ایشان فرمودند که (همانند سایر مردم) و همان گونه که به شما آموخته­اند، قرآن را تلاوت نمایید"_( کلینی ، کافی، ج 2، ص 631)  

بی شک اگر در نظر ایشان قران صورت دیگری می داشت نمی بایستی قران رایج و  جاضر را مستند سخنان وآرای خویش قرار بدهند  و نیز معنا نداشت که برای خواند قرانی که عین سخن خداوند نیست ثواب های آنچنانی بیان نمایند.

امام صادق (ع) در پاسخ به شبهه عدم ذکر نام ائمه در قران پاسخی داده است که دانستن آن در  بحث ما بسیار مفید است  مضمون  پاسخ ایشان  به این سوال که چرا اسم امام علی  در قران ذکر نشده است آن است که : خداوند کلیات احکام وعقاید را در قران آورده است اما توضیح دقایق ومصادیق وجزئیات امور توسط پیامبر تبیین شده است مثلا در قران فقط یک یا دو آیه در مورد حج آمده است اما تبیین دهها فرع فقهی حج  را درسنت پیامبر باید جستجو کرد. نماز وزکات نیز هرچند در باره اهمیتشان آیاتی آمده است اما کیفیت و جزئیات آن  دو در سخنان پیامبر تبیین شده است  به همین ترتیب اصل ولایت در قران آمده است اما بیان مصداق آن (حضرت علی (ع) ) توسط پیامبراکرم (ص) در مواقع متعددی از جمله در  روز غدیر انجام  پذیرفته است .( بحارالانوار، ج 35، ص 210) معلوم می شود خود امام صادق(ع) قران دیگری غیر از قران متداول بین مسلمانان که نام حضرت علی در آن نیست را سراغی ناشته است.

اغلب  دانشمندان ومفسران بزرگ شیعه  نظیر ،شیخ صدوق،شیخ مفید ، سید مرتضی، علامه مجلسی واز معاصران علامه طباطبایی، آیت الله خویی و آیت الله جوادی آملی قول به تحریف قران را برنتافته وآن را محکوم کرده و روایات مذکور را فاقد صحت وسندیت کافی دانتسه اند.

اهل سنت نیز در مظان اتهام هستند

اگر وجود برخی روایات ضعیف ومبهم دلیل اتهام قول به تحریف به  شیعه باشد باید همین اتهام را نیز متوجه اهل سنت نمود. در متون روایی آنها نیز شاهد روایاتی هستیم که مستقیم یا غیر مستیقیم به تحریف قران دلالت دارند.

به عنوان نمونه به این روایات دقت فرمایید: در کتاب صحیح بخاری که مهم ترین وصحیح ترین کتاب روایی اهل سنت است م یخوانیم که خلیفه دوم بیان می گوید : اگر ترس از مردم نبود که بگویند عمر در قرآن دخل و تصرف نموده و چیزی به آن افزود، حتماً با دستان خودم، آیه سنگسار را در قرآن می­نگاشتم) صحیح بخاری، ج 8، ص 113، دار الفکر، بیروت( معلوم می شود از نظر خلیفه دوم این آیه از قران حذف شده است . وی در جای دیگری خبر از حذف ایه رجم از قران میدهد و اظهار نگرانی میکند که اگر مردم به قران رایج بسنده کنند در سالهای بعد آیه مورد نظر به کلی از اذهان پاک خواهد شد.( همان، ج 8، ص 26. )از بین رفتن کاغذهایی خبر داده شده است که در آن متن آیاتی از سوره احزاب درج شده بود و این اتفاق را دلیل حذف آیات مورد نظر از قران رایج عنوان کرده اند(ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث، ج 2، ) اشارات دیگری در این خصوص در متون اهل سنت می توان یافت از جمله در مورد حذف آیه ای در باره بئر معونه ( صحیح بخاری، ج 3، ص 204 و 208 ؛ ج 5، ص 44) ویا تردید واختلاف اصحاب درباره برخی آیات  قابل جستجو است. (همان، ج 3، ص 90و ج 7، ص 175)

بی تردید دانشمندان اهل سنت نیز وجود چنین روایات مبهمی را دلیل اعتقاد به تحریف قران منی دانند اکنون جای سوال است که چرا در مورد شیعه سیاست یک بام ودوهوا را اتخاذ کرده اند و همان اتهامی که به  خودشان متوجه است را به شیعه روا داشته اند

 


  • حسین رهنمائی

قابل توجه دانشجویان درس اندیشه اسلامی 1


1: جهت آمادگی در امتحان  می توانید به  جزوه درسی که تدریجا در همین وبلاگ درج شده است ویا به کتاب معرفی شده در ابتدای ترم یعنی "اندیشه اسلامی 1" نوشته ایت الله سبحانی ودکتر محمدرضایی  انتشارت معارف مراجعه فرمایید.

البته بعضی از مباحث که خارج ازکتاب بود اما در کلاس مطرح شدنیز جزو محدوده امتحان خواهد بود بنابراین ترجیحا به دوستان سفارش می کنم برای مطالعه به متونی  که در وبلاگ آمده است  عنایت داشته باشید.برای تهیه متون تدریسی کافی است روی تگ اندیشه اسلامی 1 در سمت چپ کلیک کنید

2. جهت آشنایی با سلیقه اینجانب در طرح سوالات  می نوانیدبه نمونه سوالاتی که ترمهای قبل در وبلگی به همین نام در بلاگفا وجود دارد مراجعه نمایید. بدیهی است باتوجه به تغییر محدوده تدریس وکم وزیاد شدن برخی مطالب سوالات مذکور جامع محدوده امتحانی نیست اما دانشجویان را با سلیقه اینجانب آشنا می سازد.

3- امتحان پایان ترم مجموعه ای از سوالات تشریحی وتستی خواهد بود ونمره کامل از آن کسی است که علاوه بر پاسخ درست وکامل سوالات از نمره کلاسی کاملی  نیزبرخوردار باشد.

4- نمره کلاسی کامل در گرو حضور مستمر (غیبت کمتر از 3 جلسه)، پاسخ درست به سوالات اول جلسات می باشد.

5- فراموش نکنید که پاسخ سوالات تشریحی باید به گونه ای باشد که هر مخاطبی با خواندن آن وتعقیب مقدماتی که چیده اید به پاسخ مطلوب شما برسد بنابراین تمام مقدمات لازم برای رسیدن به جواب نهایی را بنویسید . اکتفا به دانش مصحح اوراق نکنید.

6- بدانید که  کم یا زیاد بودن نمره امتحان نباید روی ارتباطات  انسانی شما با استادتان تاثیر گذار باشد

موفق وپیروز باشید



  • حسین رهنمائی

 اکنون که دروس  اندیشه  اسلامی 1 به بیان توحید وشرک  واقسام  وادله آن رسیده است  با توجه به موقعیت تاریخی که امت اسلام و شیعیان در کشورهای خاورمیانه با آن روبرو هستند شایسته است به بیان توضیح کوتاهی در باره تاریخ وعقاید وهابیان بپردازیم . و میزان صحت تهمت هایی که به شیعه وسایر فرق اسلامی زده اند  را راست آزمایی نماییم.

وهابیون با تعریف خاصی که از توحید ارائه مینمایند عملاً تمام مسلمین غیر از خود را متهم به شرک می نمایند آنها رفتارهایی چون توسل ،تبرک، گفتن یاحسین، رفتن به زیارت ،بوسیدن ضریح و... که بین مسلمانان امر رایجی بوده وهست را رفتارهای شرک الود دانسته و بر اساس آن سایر مسلمین اعم از شیعه وغیر ان که چنین رفتارهایی داشته باشند را مشرک خوانده  وبا استناد ناقص به برخی از آیات قران به خود حق کشتار ایشان را میدهند.

متن مختصری درباره وهابیت،تاریخچه ونقد عقایدشان تهیه شده است که جهت دریافت فایل آن میتوانید به اینجا مراجعه وپس از دانلود فایل پی دی اف گزارشی از تاریخ وهابیت و نقد عقاید آنها نسبت به مطالعه آن مبادرت ورزید.

بدیهی است متن مذکور به عنوان درس تلقی شده  قطعا در امتحان پایان ترم از آن سوال طرح خواهد شد.

ا


  • حسین رهنمائی

از مهم ترین صفات الهی که به شدت مورد تاکید  اسلام وادیان الهی است  توحید است. شدت اهمیت و میزان  تاکید ادیان بر این موضوع به قدری است که از آنها به ادیان توحیدی هم یاد می شود.

توحید در لغت یعنی یگانه دانستن . نوع توحید با مضاف الیه آن مشخص میشود. بنابراین توحید ذاتی یعنی دات خداوند یگانه ویکتاست ورقیب وهمانند ومثل ندارد.

  • حسین رهنمائی

همه ما در زندگی خود یا دیگران شاهد بروز ناملایماتی بوده وهستیم . ناملایماتی که گاه به قدری شدید می شود که از آن به مصیبت یا بلا وعذاب یاد می شود. بلایا ومصایب نه فقط برای افراد بلکه بسیاری از مواقع برای سازمان ها ف جوامع وکشورها روی میدهد. جنگ ،زلزله ،ورشکستگی  اقتصادی،قحطی  ،قتل وتجاوز و دزدی و غارت و....مثال هایی است که واژه شر را به ذهن انسان متبادر می سازد.به طور کلی هر واقعه ای که برای انسان نامطلوب باشد می توان شر نام نهاد.

  • حسین رهنمائی

بسمه تعالی

در پی سوالات مکرر دانشجویان درس اندیشه 2 در خصوص نحوه امتحان نکات زیر اعلام می گردد:

1- آزمون پایان ترم مشتمل بر 60% سوال تشریحی 30% سوالات چهار گزینه ای و 10% نمره کلاسی (شامل سوالات ،حضور به موقع ،شرکت فعال درمباحث و...) می باشد.

2- منبع مطالعاتی پیشنهادی بنده یکی از دو مورد زیر وترجیحا دومی است:

   الف- کتاب اندیشه اسلامی 2 نویسنده : آیت الله جعفر سبحانی ودکتر محمد محمدرضایی،نشر معارف

   ب- جزوه کلاسی که حاصل تقریر مباحث ارائه شده در طول ترم توسط اینجانب نگاشته شده و دانشجویان میتواننند از اینجا  آن را دریافت کنند

3- در پسخ دهی به سوالات امتحان به هیچ وجه  از نوشتن مقدمات لازم در پاسخ به اعتبار اینکه استاد خود می داند صرف نظر نکنید. فرض کنید خواننده برگه شما هیچ اطلاعی از مباحث ندارد . قدم به قدم اورا همراهی نموده وبه پاسخ درست برسانید.

4- نمونه سوالاتی که قبلا (6 خرداد 93)  در این وبلاگ قرار داده شد مربوط به ترم قبل است و دقیقا با مطالب تدریسی این ترم  مطابقت ندارد اما جهت آشنایی دوستان با سلیقه بنده در طرح سوال قابل استفاده است.اگر قرار بر ارائه نمونه سوال برای ترم جاری بود اکثر سوالات همان هایی بود که آنجا ارائه شده است.

5-امتحان پایان ترم فقط یک مرحله اداری است و نمره آن چه بد چه خوب به هیچ وجه تعیین کننده ارتباط سالم وسازنده ای که در کلاس ایجاد شده بود نخواهد بود لذا بنده در هر زمانی که شما در زمینه مسائل دینی وعقیدتی اشکال وشبهه ای دارید با افتخار پذیرای شما و پاسخگوی سوالات شما(در حد وسعم ) خواهم بود.

با آرزوی توفیق برای همه دوستان

  • حسین رهنمائی

 

از مهم ترین و پرکاربردترین  صفات الهی که نقش بسیار مهمی  در تبیین اوصاف  دیگر دارد صفت حکمت است. به اعتقاد نگارنده منابع آموزشی به جای اارئه پنج اصل به عنوان اصول دین باید به تبیین دو صفت توحید وحکمت بپردازند زیرا بقیه اصول دین از فهم دقیق این دو به ویژه دومی قابل برداشت هستند .

  • حسین رهنمائی

دانشجویان عزیز درس اندیشه اسلامی 2 جهت دریافت فایل جزوه می توانند از طریق لینک صفحه من در آکادمیا که در سمت چپ صفحه قرار دارد ویا از طریق کلیک بر اینجا فایل مورد نظر را دانلود نمایند.

چنانچه سوالی درباره حدودو ثغور امتحان و نحوه انجام آن  دارید در قسمت نظرها قرار دهید تا در پست های بعدی پاسخ داده شود

موفق باشید.

  • حسین رهنمائی

دومین صفتی که بحث پیرامون آن می تواند مفید باشد. صفت قدرت است .برای اثبات قدرت همچون بقیه صفات الهی  از هر سه روش  مورد نظر می توان  استفاده کرد.

  • حسین رهنمائی