تفسیر موضوعی قران (13) ربا

 ربا

ربا از ریشه «ر ب و» به معنای رشد ونمو است و در معاملات،به وامی گفته می شود که هنگام بازگشت وپس­گیری آن، علاوه بر اصل مال،  باید مبلغ بیشتری به قرض دهنده پرداخت شود و اگر شخص وام گیرنده چنین شرطی را نپذیرد ، مال مذکور به وی قرض داده نخواهد شد.لذا و یمجوب خواهد شد برای دریافت وام ، پرداخت مبلغ بیشتری را تضمین نماید و درنتیجه گویی مبلغ وام رشد کرده است . بنابرگزارش قران، ربا قبل از اسلام در دین یهود و مسیحیت نیز ممنوع بوده است .

وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا وَ قَدْ نُهُوا عَنْهُ (نساء، 161)

 ربا بر قوم یهود هم حرام شده بود

ادر اسلام نیز این معامله  از بزرگترین محرمات الهی شمرده شده است . آیات تحریم ربا از همان ابتدای آغاز رسالت پیامبر اکرم(ص) و در سال هایی که او در مکه به سر می برد نازل گشت . 

تفسیر موضوعی قران (12) صدقه

در ادامه بررسی واژه های اقتصادی قران به واژه صدقه و انفاق خواهیم پرداخت. واژه صدقه از ریشه «ص د ق»  است . از این ریشه در قران  صورت های صرفی (صیغه ) متعددی آمده است  که عموماً در بردارنده طیفی از معانی مرتبط با هم هستند . نمونه های صیغه های مختلف ساخته شده از این سه حرف عبارتند از : اسم مفرد (صدقه)، اسم جمع (صدقات)، اسم فاعل ( متصدقین، متصدقات) فعل ماضی ( صدق ،صدّق، تَصَدَّق،تَصَدَّقوا ) فعل مضارع (اَصّدّقَ، لَنَصَّدَّقَنَّ ، ، ، یَصَّدَّقوا).

واژه صِدق به معنی راستی و درستی و در مقابل دروغ و نادرستی  است لکن در ابواب مختلف و صیغه های متفاوتی که یاد شد وجوه مختلفی از معانی مرتبط با راستی و درستی افاده می شود. مثلاً واژه تصدُّق به معنی پرداخت کردن است و از همین روی،«صداق» به معنی مالی است که زوج در هنگام عقد به زوجه می پردازد تا راستی خویش در محبت به زوجه را ثابت کند .

تفسیر موضوعی قران(11) زکات

واژه زکات از ریشه (زک ی) می باشد .مجموعه  مشتقات مختلفی که از ماده (ز ک ی) در قران آمده است کلماتی از قبیل ( زکی، یزکی، زکّی، تزکی، زکاه،ازکی،....) را تشکیل می دهند که  بیش از 50 بار در قران آمده است . که از میان آن ها واژه مورد  بحث این نوشتار یعنی «زکات» بیش از 30  بار آمده است.

تفسیر موضوعی قران (10) اصول حاکم بر اقتصاد در قران

قبل از هرچیز باید دانست که قران کتاب علمی نیست و ورود آن به مسئله اقتصاد از باب بیان تئوری های علمی ومحاسبه رابطه بین عرضه وتقاضا و سایر پارامترهای مالی بین بنگاه های اقتصادی و یا میان مرد و دولت نیست. قران کتاب انسان سازی است و دیدگاه های خود پیرامون اهداف حیات و شیوه های کلی رسیدن به آن را بیان نموده است از آنجا که اقتصاد بخش مهمی از حیات انسان را تشکیل می دهد لاجرم بخشی از دیدگاه های این کتاب مقدس نیز مربوط به  موضوعات اقتصادی خواهد بود البته در ذیل هدف اصلی.

اقتصاد در معنای ساده آن به معنی تدبیر درآمد ومخارج فرد و دولت  برای رسیدن به زندگی رضایت بخش  است.فهم نگاه قران درباره اقتصاد در گروه فهم نگاه قران به انسان است. اهداف  ور روش هایی که یک مومن در زندگی اقتصادی خود باید مد نظر داشته باشد  در راستای همان اهداف وروش هایی است که برای رسیدن به اهداف خلقت باید مد نظر می داشت. در نگاه قران هدف از آفرینش انسان رسیدن به مقام عبودت و بندگی خداست  و  عبادت شکل خاصی ندارد . بلکه هر عمل صحیحی که ما را در تامین این هدف یاری نماید نوعی  عبادت  محسوب می شود.